Opodatkowanie VAT członków zarządu

Aktualność | 05-03-2018 | Tomasz Kośmider

Minister Finansów wydał w dniu 6 października 2017 r. interpretację ogólną, w której szczegółowo odniósł się do przesłanek działania członka zarządu jako podatnika VAT. Interpretacja ogólna dotyczy czynności (usług) wykonywanych przez członków zarządu spółek działających na podstawie umów cywilnoprawnych (umów o zarządzanie, kontraktów menadżerskich, itp.), zawartych w związku z regulacjami ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.Jednak stanowi również istotną wskazówkę przy analizowaniu opodatkowania VAT członków zarządów pozostałych spółek.

Minister Finansów uzależnił brak opodatkowania VAT członka zarządu od spełnienia łącznie trzech warunków:

  1. warunek wykonywania czynności z wykorzystaniem struktury, materiałów spółki;

  2. warunek stałego wynagrodzenia z jego przewagą wobec dopuszczalnego wynagrodzenia zmiennego;

  3. warunek odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich, która musi być szersza niż ta wynikająca z obowiązujących przepisów prawnych.

Warunek pierwszy

Według Ministra Finansów, o spełnieniu warunku pierwszego decydują takie elementy jak:

  • wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej spółki (zarządzanie tą infrastrukturą, personelem, całą organizacją i jednocześnie korzystanie z niej w tym celu);

  • zintegrowanie zarządzającego ze spółką;

  • zapewnienie zarządzającemu w zakresie niezbędnym do wykonywania usług zarządzania urządzeń technicznych (np. komputera, telefonu komórkowego, samochodu, itp.) oraz ewentualnie innych zasobów, którymi dysponuje spółka (np. pomieszczenia biurowe wraz
    z wyposażeniem. uczestnictwo w szkoleniach i konferencjach związanych ściśle z pełnioną funkcją i powierzonymi zadaniami, firmowych kart płatniczych i kredytowych, itp.).

Warunek uważa się za spełniony, gdy w ramach umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) zarządzający dysponuje szerokim zakresem swobody w organizacji swojej pracy, wyznaczaniu celów itd.

Warunek drugi

Według Ministra Finansów, o spełnieniu warunku drugiego decydują takie elementy jak:

  • umowa cywilnoprawna przewiduje dla zarządzającego stałe wynagrodzenie;

  • jednocześnie warunek będzie spełniony także jeżeli wynagrodzenie oprócz stałego elementu będzie zawierać element zmienny pod warunkiem jednak, że element stały będzie stanowił istotną wielkość i/lub część całkowitego wynagrodzenia;

  • podobnie przykładowo ustalenie w umowie dla zarządzającego stałego wynagrodzenia miesięcznego w wielkości adekwatnej do pozycji spółki, zakresu zadań itd. oraz rocznej premii stanowiącej określony procent wypracowanego w danym roku zysku spełni badany warunek.

Dla spełnienia drugiego warunku nie ma znaczenia:

  • okoliczność, że w umowie przewiduje się przykładowo (proporcjonalne) zmniejszenie wynagrodzenia z racji czasowego braku wykonywania czynności przez zarządzającego (wskutek własnej decyzji, choroby, zawieszenia w wykonywaniu funkcji, itp.).

  • okoliczność, że na podstawie umowy należne zarządzającemu wynagrodzenie obejmuje również wynagrodzenie za przeniesienie praw własności egzemplarza lub nośnika utworu i projektu wynalazczego oraz autorskich praw majątkowych do utworu itp. — jeżeli w wyniku wykonywania umowy zarządzający stworzy utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Warunek trzeci

Trzeci warunek jest najbardziej kontrowersyjny. W praktyce to ten warunek determinuje kwestię opodatkowania VAT lub nie w omawianym zakresie (co wynika z dotychczasowych interpretacji indywidualnych organów podatkowych oraz argumentacji Ministra Finansów zaprezentowanej w interpretacji ogólnej).

Według Ministra Finansów, o spełnieniu warunku trzeciego decydują takie elementy jak:

  • zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie spółki, a nie po stronie faktycznego wykonawcy (zarządzającego);

  • dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności;

  • bez znaczenia pozostaje w tym kontekście odpowiedzialność zarządzającego wynikająca z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, w tym w szczególności odpowiedzialność członków zarządu wynikająca z przepisów Kodeksu spółek handlowych.

Podsumowując, jeżeli analiza danej umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) pomiędzy zarządzającym a spółką wykaże, że spełnione są wszystkie trzy przedstawione powyżej warunki to zarządzającego nie można uznać za podatnika VAT. Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że zarządzający występuje w charakterze podatnika VAT.

Należy jednak jeszcze raz podkreślić, że literalnie interpretacja ogólna dotyczy czynności (usług) wykonywanych przez członków zarządu spółek działających na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych w związku z regulacjami ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.